శ్రీకృష్ణ పరబ్రహ్మణే నమః 🙏
శ్రీమద్భగవద్గీతా
ప్రథమోధ్యాయః
అర్జున విషాదయోగః
(ధృతరాష్ట్ర ఉవాచ)
ధర్మక్షేత్రే కురుక్షేత్రే సమవేతా యుయుత్సవః ।
మామకాః పాండవాశ్చైవ కిమకుర్వత సంజయ ॥ ౧.౧
(సంజయ ఉవాచ)
దృష్ట్వా తు పాణ్డవానీకం వ్యూఢం దుర్యోధనస్తదా ।
ఆచార్యముపసంగమ్య రాఙా వచనమబ్రవీత్ ॥ ౧.౨
పశ్యెతాం పాణ్డుపుత్రాణాం ఆచార్య మహతీం చమూమ్ ।
వ్యూఢాం ద్రుపదపుత్రేణ తవ శిష్యేణ ధీమతా ॥ ౧.౩
అత్ర శూరాః మహేష్వాసాః భీమార్జున సమాః యుధి ।
యుయుధానో విరాటశ్చ ద్రుపదశ్చ మహారథః ॥ ౧.౪
దృష్టకేతుశ్చేకితానః కాశీరాజశ్చ వీర్యవాన్ ।
పురుజిత్ కున్తిభోజశ్చ శ్యైబ్యశ్చ నరపుంగవః ॥ ౧.౫
యుధామన్యుశ్చ విక్రాన్తః ఉత్తమౌజాశ్చ వీర్యవాన్ ।
సౌభద్రో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వ ఏవ మహారథాః ॥ ౧.౬
అస్మాకం తు విశిష్టా యే తాన్నిబోధ ద్విజోత్తమ ।
నాయకా మమ సైన్యస్య సంఙ్ఞార్థం తాన్ బ్రవీమి తే ॥ ౧.౭
భవాన్ భీష్మశ్చ కర్ణశ్చ కృపశ్చ సమితింజయః ।
అశ్వత్థామా వికర్ణశ్చ సౌమదత్తిస్తథైవ చ ॥ ౧.౮
అన్యే చ బహవః శూరాః మదర్థే త్యక్తజీవితాః ।
నానాశస్త్రప్రహరణాః సర్వే యుద్ధ విశారదాః ॥ ౧.౯
అపర్యాప్తం తత్ అస్మాకం బలం భీష్మాభిరక్షితమ్ ।
పర్యాప్తం తు ఇదమేతేషాం బలం భీమాభిరక్షితమ్ ॥ ౧.౧౦
అయనేషు చ సర్వేషు యథాభాగం అవస్థితాః ।
భీష్మమ్ ఏవ అభిరక్షన్తు భవన్తః సర్వ ఏవ హి ॥ ౧.౧౧
తస్య సంజనయన్ హర్షం కురువృద్ధః పితామహః ।
సింహనాదం వినద్యోచ్చైః శంఖం దధ్మౌ ప్రతాపవాన్ ॥ ౧.౧౨
తతః శంఖాశ్చ భేర్యశ్చ పణవానక గోముఖాః ।
సహసైవాభ్యహన్యన్త స శబ్దస్తుములోఽభవత్ ॥ ౧.౧౩
తతః శ్వేతైః హయైర్యుక్తే మహతి స్యన్దనే స్థితౌ ।
మాధవః పాణ్డవశ్చైవ దివ్యౌ శంఖౌ ప్రదధ్మతుః ॥ ౧.౧౪
పాంచజన్యం హృషీకేశో దేవదత్తం ధనంజయః ।
పౌణ్డ్రం దధ్మౌ మహాశంఖం భీమకర్మా వృకోదరః ॥ ౧.౧౫
అనన్తవిజయం రాజా కున్తీపుత్రో యుధిష్ఠిరః ।
నకులః సహదేవశ్చ సుఘోషమణిపుష్పకౌ ॥ ౧.౧౬
కాశ్యశ్చ పరమేష్వాసః శిఖణ్డీ చ మహారథః ।
ధృష్టద్యుమ్నో విరాటశ్చ సాత్యకిశ్చాపరాజితః ॥ ౧.౧౭
ద్రుపదో ద్రౌపదేయాశ్చ సర్వశః పృథివీపతే ।
సౌభద్రశ్చ మహాబాహుః శంఖాన్ దధ్ముః పృథక్ పృథక్ ॥ ౧.౧౮
స ఘోషో ధార్తరాష్ట్రాణాం హృదయాని వ్యదారయత్ ।
నభశ్చ పృథివీం చైవ తుములోఽభ్యనునాదయన్ ॥ ౧.౧౯
అథ వ్యవస్థితాన్ దృష్ట్వా ధార్తరాష్ట్రాన్ కపిధ్వజః ।
ప్రవృత్తే శస్త్రసమ్పాతే ధనురుద్యమ్య పాణ్డవః ॥ ౧.౨౦
హృషీకేశం తదా వాక్యం ఇదమాహ మహీపతే ।
(అర్జున ఉవాచ)
సేనయోరుభయోర్మధ్యే రథం స్థాపయమేఽచ్యుత ॥ ౧.౨౧
యావదేతాన్నిరీక్షేఽహం యోద్ధుకామానవస్థితాన్ ।
కైర్మయా సహ యోద్ధవ్యమ్ అస్మిన్ రణసముద్యమే ॥ ౧.౨౨
యోత్స్యమానాన్ అవేక్షేఽహం య ఏతేఽత్ర సమాగతాః ।
ధార్తరాష్ట్రస్య దుర్బుద్ధేః యుద్ధే ప్రియచికీర్షవః ॥ ౧.౨౩
(సంజయ ఉవాచ)
ఏవముక్తో హృషీకేశో గుడాకేశేన భారత ।
సేనయోరుభయోర్మధ్యే స్థాపయిత్వా రథోత్తమమ్ ॥ ౧.౨౪
భీష్మద్రోణ ప్రముఖతః సర్వేషాం చ మహీక్షితామ్ ।
ఉవాచ పార్థ పశ్యెతాన్ సమవేతాన్ కురూనితి ॥ ౧.౨౫
తత్రాపశ్యత్ స్థితాన్ పార్థః పితౄన్ అథ పితామహాన్ ।
ఆచార్యాన్ మాతులాన్ భ్రాత‌ౄన్ పుత్రాన్ పౌత్రాన్ సఖీన్ తథా ॥ ౧.౨౬
శ్వశురాన్ సుహృదశ్చైవ సేనయోరుభయోరపి ।
తాన్ సమీక్ష్య స కౌన్తేయః సర్వాన్ బన్ధూన్ అవస్థితాన్ ॥ ౧.౨౭
కృపయా పరయాఽవిష్టః విషీదన్ ఇదమ్ అబ్రవీత్ ।
(అర్జున ఉవాచ)
దృష్ట్వా ఇమమ్ స్వజనమ్ కృష్ణ యుయుత్సుమ్ సముపస్థితమ్ ॥ ౧.౨౮
సీదన్తి మమ గాత్రాణి ముఖం చ పరిశుష్యతి ।
వేపథుశ్చ శరీరే మే రోమహర్షశ్చ జాయతే ॥ ౧.౨౯
గాణ్డీవం స్రంసతే హస్తాత్ త్వక్చైవ పరిదహ్యతే ।
న చ శక్నోమి అవస్థాతుం భ్రమతీవ చ మే మనః ॥ ౧.౩౦
నిమిత్తాని చ పశ్యామి విపరీతాని కేశవ ।
న చ శ్రేయోఽనుపశ్యామి హత్వా స్వజనమాహవే ॥ ౧.౩౧
న కాంక్షే విజయం కృష్ణ న చ రాజ్యం సుఖాని చ ।
కిం నో రాజ్యేన గోవిన్ద కిం భోగైర్జీవితేన వా ॥ ౧.౩౨
యేషామర్థే కాంక్షితమ్ నో రాజ్యం భోగాః సుఖాని చ ।
త ఇమేఽవస్థితా యుద్ధే ప్రాణాన్ త్యక్త్వా ధనాని చ ॥ ౧.౩౩
ఆచార్యాః పితరః పుత్రాః తథైవ చ పితామహాః ।
మాతులాః శ్వశురాః పౌత్రాః శ్యాలాః సంబంధినస్తథా ॥ ౧.౩౪
ఏతాన్ న హన్తుమిచ్ఛామి ఘ్నతోఽపి మధుసూదన ।
అపి త్రైలోక్య రాజ్యస్య హేతోః కిం ను మహీకృతే ॥ ౧.౩౫
నిహత్య ధార్తరాష్ట్రాన్నః కా ప్రీతిః స్యాత్ జనార్దన ।
పాపమేవాశ్రయేత్ అస్మాన్ హత్వైతాన్ ఆతతాయినః ॥ ౧.౩౬
తస్మాత్ నార్హా వయం హన్తుం ధార్తరాష్ట్రాన్ స బాంధవాన్ ।
స్వజనం హి కథం హత్వా సుఖినః స్యామ మాధవ ॥ ౧.౩౭
యద్యప్యేతే న పశ్యన్తి లోభోపహతచేతసః ।
కులక్షయకృతం దోషం మిత్రద్రోహే చ పాతకమ్ ॥ ౧.౩౮
కథం న జ్ఞేయమస్మాభిః పాపాదస్మాత్ నివర్తితుమ్ ।
కులక్షయకృతం దోషం ప్రపశ్యద్భిః ఙనార్దన ॥ ౧.౩౯
కులక్షయే ప్రణశ్యన్తి కులధర్మాః సనాతనాః ।
ధర్మే నష్టే కులం కృత్స్నం అధర్మోఽభిభవత్యుత ॥ ౧.౪౦
అధర్మాభిభవాత్ కృష్ణ ప్రదుష్యన్తి కులస్త్రియః ।
స్త్రీషు దుష్టాసు వార్ష్ణేయ జాయతే వర్ణసంకరః ॥ ౧.౪౧
సఙ్కరో నరకాయైవ కులఘ్నానాం కులస్య చ ।
పతన్తి పితరో హ్యేషాం లుప్త పిండోదక క్రియాః ॥ ౧.౪౨
దోషైరేతైః కులఘ్నానాం వర్ణసఙ్కర కారకైః ।
ఉత్సాద్యన్తే జాతిధర్మాః కులధర్మాశ్చ శాశ్వతాః ॥ ౧.౪౩
ఉత్సన్న కులధర్మాణాం మనుష్యాణాం జనార్దన ।
నరకే నియతం వాసః భవతీతి అనుశుశ్రుమ ॥ ౧.౪౪
అహో బత మహత్ పాపం కర్తుం వ్యవసితా వయమ్ ।
యత్ రాజ్యసుఖ లోభేన హన్తుమ్ స్వజనముద్యతాః ॥ ౧.౪౫
యది మామ్ అప్రతీకారమ్ అశస్త్రం శస్త్రపాణయః ।
ధార్తరాష్ట్రా రణే హన్యుః తన్మే క్షేమతరం భవేత్ ॥ ౧.౪౬
(సంజయ ఉవాచ)
ఏవముక్త్వార్జునః సంఖ్యే రథోపస్థ ఉపావిశత్ ।
విసృజ్య సశరం చాపం శోక సంవిగ్న మానసః ॥ ౧.౪౭
ఇతి శ్రీమద్భగవద్గీతాసు ఉపనిషత్సు బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదే అర్జున విషాద యోగో నామ ప్రథమోధ్యాయః
————-*********————-